Wat is het DNSH-principe?

Het Do Not Significant Harm-principe of in het Nederlands: “het beginsel dat geen ernstige afbreuk mag worden gedaan aan de milieudoelstellingen”.

Alle projecten die door het Herstel- en Veerkrachtplan worden gefinancierd, moeten in overeenstemming zijn met het milieubeleid van de Europese Unie. Dit betekent dat de projecten geen ernstige schade mogen toebrengen aan de zes klimaat- en milieudoelstellingen van de EU. Voor elk project moet daarom worden geanalyseerd of het een impact heeft op de adaptatie aan klimaatverandering, de mitigatie van klimaatverandering, het duurzame gebruik van mariene hulpbronnen, de circulaire economie, de preventie van vervuiling of de bescherming van de biodiversiteit.

De in 2021 opgerichte Herstel- en Veerkrachtfaciliteit financiert de herstel- en veerkrachtplannen van elke lidstaat. Alvorens het geld aan de lidstaten toe te wijzen, heeft de Commissie een aantal voorwaarden gesteld. Een daarvan is van bijzonder belang voor ons: geen enkel project dat wordt gefinancierd door het Europees Herstel- en Veerkrachtplan mag de klimaat- en milieudoelstellingen van de EU ondermijnen. België legde vervolgens dezelfde voorwaarde op aan zijn eigen herstelplan.

Dit principe zal worden uitgebreid naar andere door de overheid gefinancierde projecten en zal uiteindelijk een “nieuwe norm” worden binnen openbare projecten en overheidsopdrachten. De milieuaspecten zullen net zo belangrijk worden als de economische en maatschappelijke aspecten. Duurzaamheid wordt een garantie voor concurrentievermogen.

Welke Implicaties heeft dat voor de aannemers en installateurs?

Aanvankelijk in de vorm van een verklaring op erewoord of een zelfbeoordelingsformulier, werden de regels voor de naleving van het principe eind 2023 gewijzigd om het proces voor inschrijvers te vereenvoudigen.

De toepassing van het DNSH-principe zal worden weerspiegeld in de administratieve en technische clausules van de bestekken. Aan de andere kant is het mogelijk dat de overheidsinstantie verder wil gaan dan wat de Europese Commissie vereist; dat ze ambitieuzer wil zijn. Om onvoorziene gebeurtenissen of misverstanden te vermijden, raadt de FOD Volksgezondheid aannemers en installateurs aan om regelmatig in gesprek te gaan met de overheid. Als er bijvoorbeeld een ander materiaal wordt gebruikt dan het materiaal dat in het bestek is gespecificeerd, is het raadzaam om de informatie zo snel mogelijk door te geven aan de aanbestedende overheid, zodat zij ervoor kan zorgen dat het DNSH-principe wordt nageleefd.

Welke soorten technische clausules zouden concreet in de bestekken kunnen worden opgenomen?

Neem bijvoorbeeld de bouw van een nieuwe school als onderdeel van het Herstel- en Veerkrachtplan. Om ervoor te zorgen dat deze school bijdraagt aan de mitigatie van klimaatverandering, moet ze passief zijn. De aannemer moet daarom alle technische documenten bewaren die bewijzen dat deze school als passief beschouwd kan worden.

Om ervoor te zorgen dat deze school zich aanpast aan de risico’s van klimaatverandering, bijvoorbeeld hittegolven of overstromingen waaraan ze in de toekomst kan worden blootgesteld, is het aan de aanbestedende overheid om deze risico’s te bepalen en om bijvoorbeeld de plaatsing van externe zonwering op te leggen. De aannemer of installateur bewaart van zijn kant alle technische fiches met betrekking tot de plaatsing van de zonwering.

In het bestek zal ook het waterdebiet voor de sanitaire voorzieningen gespecificeerd worden, om waterverspilling te beperken. Ook hier moet de aannemer of installateur de technische fiches van deze sanitaire voorzieningen bewaren.

De circulaire economie is een belangrijk aspect van het DNSH-principe. Als we kijken naar het voorbeeld van de bouw van onze school, moet volgens het bestek 70% van het afval worden klaargemaakt voor hergebruik, recyclage en andere vormen van materiaalterugwinning. Het is aan de aannemer om alle bewijzen van de naleving van deze verplichting te bewaren.

De DNSH-criteria die van toepassing zijn op onze sector omvatten ook andere verplichtingen zoals het beperken van geluidsoverlast en van het gebruik van kankerverwekkende stoffen, evenals het beschermen van de biodiversiteit in de omgeving van de bouwplaats.

Is het mogelijk om bepaalde vereisten te versoepelen?

Het is altijd mogelijk om aan te tonen dat hetzelfde resultaat kan worden bereikt met andere technieken en andere materialen. Deze versoepelingen moeten echter van geval tot geval en bouwplaats per bouwplaats worden beoordeeld. Daarbij moet in het achterhoofd worden gehouden dat het van vitaal belang is om een constante dialoog te onderhouden met de aanbestedende overheid om ervoor te zorgen dat het DNSH-principe wordt nageleefd.

Welke faciliteiten zijn er om mij te helpen aan dit principe te voldoen?

Begin februari organiseerde Embuild in samenwerking met de FOD Volksgezondheid een webinar over de toepassing van het ‘Do No Significant Harm – DNSH’-principe op Herstel- en Veerkrachtplanprojecten. De opname is hier beschikbaar.

Je bedrijf voorbereiden betekent veerkrachtig zijn bij veranderingen en je concurrentiepositie behouden. Embuild.Brussels heeft een helpdeskdienst opgezet om jouw vragen over overheidsopdrachten in Brussel te beantwoorden.

De DNSH Helpdesk is bereikbaar op het volgende adres: dnsh.brussels@embuild.be. De dienstverlening maakt deel uit van het Build Circular.Brussels programma, dat jou begeleidt en traint in circulaire en duurzame praktijken. Ons team kan jou helpen met een breed scala aan onderwerpen, zoals hergebruik, afvalbeheer, enz. om jou voor te bereiden op eventuele DNSH-clausules die opgelegd kunnen zijn in de overheidsopdrachten waarop je wilt inschrijven.